Ο ερχομός του μωρού και η προετοιμασία του πρωτοτόκου παιδιού
Ο ερχομός ενός νέου μέλους σε μια οικογένεια αποτελεί συνήθως χαρμόσυνο νέο καθώς «γεννά» συναισθήματα απέραντης ευτυχίας και ιδιαίτερα στους μικρούς μας φίλους που έχουν την ανάγκη μιας αδερφικής συντροφιάς . Παρόλη όμως την χαρά και την ανυπομονησία τους , έρχονται αναπόφευκτα αντιμέτωποι ,κυρίως μετά την γέννηση του μωρού, με συναισθηματικές δυσκολίες εξαιτίας του ότι σταματά ή μειώνεται σημαντικά η αποκλειστική και μονοπωλιακή σχέση που είχαν μέχρι τότε με τους γονείς τους. Το φαινόμενο της αντιζηλίας είναι ένα αρκετά φυσικό φαινόμενο που βιώνουν όλα τα παιδιά, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο, που προηγούνται στην σειρά γέννησης. Πρόκειται ουσιαστικά για την εκθρόνιση του «μικρού βασιλιά» και θέτει σε κίνδυνο την σχέση λατρείας που είχαν αναπτύξει γονείς και περιβάλλον με το πρώτο παιδί της οικογένειας. Το νέο πλάσμα που ¨εισβάλει¨ στο σπίτι , το μοίρασμα της προσοχής και του χρόνου της μητέρας καθώς και η υπερπροστατευτική διάθεση όλων προς το βρέφος , πυροδοτούν στην ψυχή του παιδιού συναισθήματα που αν δεν αντιμετωπίσουμε άμεσα και σταθερά μπορεί να οδηγήσουν σε αφόρητη ζήλια και νέες ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Κάποια παιδάκια αισθάνονται θυμωμένα με τους γονείς τους ,γιατί εσφαλμένα πιστεύουν , ότι χάριν του μωρού και των συνεχόμενων απαιτήσεων του , τα ¨¨εγκατέλειψαν¨¨. Σε μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού της θέσης τους μέσα στην οικογένεια , τα πρωτότοκα παιδιά είτε κάνουν οτιδήποτε για να κερδίσουν την πρώτη θέση στην προσοχή των γονέων είτε η διάθεση και η έκφραση τους «μαραίνεται» και «παραιτούνται». Το να διδαχτεί το παιδί την τέχνη του να μοιράζεται αποτελεί σημαντική εμπειρία που θα το βοηθήσει να αισθανθεί υπεύθυνο και σημαντικό.
Βήματα παροχής βοήθειας στους γονείς:
- Προετοιμάστε το πρωτότοκο παιδί για τον ερχομό του νέου μέλους . Εξηγείστε την διαδικασία της κύησης με κατανοητά λόγια και βάσει το αναπτυξιακό στάδιο και συμπεριλάβετε το παιδί σε πολλές από τις διαδικασίες προετοιμασίας .
- Δημιουργήστε με το παιδί σας εικόνες για την ζωή όλης της οικογένειας μετά την γέννηση του μωρού. Προετοιμάστε το για τις αλλαγές που θα συμβούν και εξηγείστε πως όλα τα μωρά έχουν ανάγκη την ιδιαίτερη φροντίδα των μεγάλων για να αναπτυχθούν και να επιβιώσουν.
- Όταν το μωρό έρθει , αναθέστε στο πρωτότοκο παιδί , ανάλογα με την ηλικία του ,κάποια καθήκοντα σχετικά με το βρέφος. Δώστε του πρωτοβουλίες ώστε να νιώσει υπεύθυνο και σημαντικό προς το αδερφάκι του.( να φέρει τις πάνες ,να διαλέξει τα ρούχα του μωρού, να το κρατήσει). Αναθέστε του ένα ρόλο «βοηθού» και κάντε το να αισθανθεί ενεργά ότι συμμετέχει στην διαδικασία. Εξάλλου είναι το μωρό μας …το μωρό όλης της οικογένειας !
- Ρωτήστε ανοιχτά το παιδί για τα συναισθήματα ζήλειας που έχει και εξηγείστε του ότι είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Ενθαρρύνεται το παιδί να εκφράζει τα συναισθήματά του , ακόμα και αν δεν είναι ευχάριστα.
- Αφιερώστε στο πρωτότοκο παιδί μια ώρα την ημέρα αποκλειστικά για να κάνετε κάτι μόνοι σας .Κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει μοναδικές ανάγκες. (..η δική μας ώρα..)
- Υπενθυμίζεται στο παιδί πως εξακολουθείτε να το αγαπάτε το ίδιο και μετά τον ερχομό του μωρού . Για τον γονέα είναι δεδομένο για το παιδί ίσως όχι!
- Μείνετε σταθεροί στους οικογενειακούς κανόνες και όρια και αποφύγετε να καλοπιάνετε υπερβολικά το παιδί ικανοποιώντας όλες του τις επιθυμίες(δώρα , χατίρια κτλ) . Σκοπός δεν είναι να το κάνουμε να αισθανθεί εγωκεντρικό αλλά ισότιμο.
- Προτιμείστε ήπιους τόνους στις παρατηρήσεις σας προς το παιδί όταν αναστατώσει με κάποια του κίνηση το βρέφος.
- Αποφύγετε να αποκαλείται το βρέφος με υποτιμητικούς όρους στο πρωτότοκο παιδί , με σκοπό να το βοηθήσετε να αισθανθεί σημαντικότερο. ( το μωρό είναι χαζό ή δεν το αγαπάμε όσο εσένα). Τα παιδάκια έχουν ίση αξία μέσα στην οικογένεια και αυτό είναι ένα νέο στοιχείο στο οποίο το παιδί καλείτε τώρα να προσαρμοστεί.
- Προσπαθείτε να μοιράζεται το ενδιαφέρον σας ,εξίσου το ίδιο σε όλα τα παιδιά και αν κάποιες στιγμές δεν τα καταφέρνετε , ζητείστε συγνώμη και εκείνα ίσως σας την προσφέρουν απλόχερα!
…Και οι καλοί και οι κακοί γονείς κάνουν λάθη! Η διαφορά ανάμεσα τους είναι ότι οι καλοί γονείς συνειδητοποιούν τα λάθη και κάνουν κάτι για αυτά! WINNICOT
Βικτώρια Χαλκιά –Ντότσικα
Άρθρο από την σχολική εφημερίδα “εφημεριδούλης” – Ουράνιο Τόξο